Legalisatie van drugs is geen oplossing voor verslavingsproblemen, maar verergert die juist.
Drugs: de hoge prijs van 'onschuldig' plezier
Voorstanders van de legalisering van marihuana beloofden een nieuw gouden tijdperk met hogere gemeentelijke inkomsten, minder illegale drugsverkoop en een betere geestelijke en lichamelijke gezondheid. Deze grootse visie is mislukt. De resultaten voelen minder als een overwinning en meer als een langzaam voortschrijdende ramp. Deze mislukking is gebaseerd op de gevaarlijke mythe dat marihuanagebruik ‘onschadelijk’ plezier is.
Een misselijkmakende ironie
Marihuana geniet een speciale immuniteit tegen regelgevende controle. Terwijl kankerbehandelingen jarenlang kunnen worden uitgesteld om de veiligheid te garanderen, wordt recreatieve cannabis als veilig beschouwd. Staten hebben zich gehaast om de sluizen van legale toegang te openen zonder goedkeuring van de FDA [de Amerikaanse voedsel- en drugsautoriteiten, red.], waardoor ze in feite vrijbrieven hebben uitgedeeld nog voordat het lesplan zelfs maar was geschreven.
Wiet maakt ziek
Dit verhaal over ‘natuurlijke wellness’ brokkelt snel af onder het gewicht van medische feiten. Neem bijvoorbeeld het cannabinoïde hyperemesis syndroom (CHS), een nieuwe ziekte die gebruikers overal treft. Het kruid dat vaak wordt voorgeschreven om misselijkheid te verlichten, stuurt nu zware gebruikers naar de eerste hulp met hevig, hardnekkig braken en pijn. De aandoening kan nierfalen, hartstilstand en zelfs de dood veroorzaken.
Lees ook: De oorlog tegen drugs moet nodig gevoerd worden, vooral geestelijk
De geest in vuur en vlam
De gevolgen voor de geestelijke gezondheid zijn al even ernstig. Uitgebreid onderzoek gedurende tientallen jaren in de VS en Europa heeft een sterk verband aangetoond tussen marihuanagebruik bij jongeren en de latere ontwikkeling van schizofrenie. Het British Journal of Psychiatry windt er geen doekjes om en concludeert dat marihuana een “oorzakelijke factor” is in de ontwikkeling van psychoses.
Stoornissen in de hersenen
Cannabis veroorzaakt deze stoornissen in hersenen die van nature vatbaar zijn voor psychose. Ondanks dit sterke verband hebben 24 staten, Washington D.C. en drie Amerikaanse territoria cannabis voor recreatief gebruik gelegaliseerd. Wetenschappelijk bewijs van schade wordt genegeerd ten gunste van opiniepeilingen en toekomstige belastinginkomsten.
Niet de ‘wiet’ van je ouders
Misschien wel de gevaarlijkste misvatting is dat de marihuana van vandaag dezelfde stof is als die welke in Woodstock werd gerookt. Dat tijdperk is voorbij. In de jaren zestig bevatte de meeste marihuana minder dan 5 procent THC, het actieve chemische ingrediënt dat de high veroorzaakt. Tegenwoordig bevatten krachtige concentraten meer dan 80 procent THC, wat als een sneltrein op de hersenen inwerkt.
De realiteit van verslaving
Nu legalisering het gebruik normaliseert, hebben velen de wijdverbreide, onwrikbare overtuiging dat iets ‘natuurlijks’ geen verslaving kan veroorzaken. De statistieken bewijzen het tegendeel. 1 op de 6 van degenen die vóór hun 18e beginnen met marihuana, raakt verslaafd. 1 op de 10 volwassenen die de drug vaak gebruiken, raakt verslaafd.
Psychoses en slaapstoornissen
Het dagelijkse gebruik van marihuana overtreft nu het dagelijkse alcoholgebruik, aangezien bijna 18 miljoen Amerikanen elke dag een joint roken. Deze stijging heeft geleid tot een toename van cannabisgebruiksstoornissen, waaraan ongeveer 30 procent van de gebruikers lijdt. De symptomen zijn onder meer onbedwingbare trek, psychoses, slaapstoornissen, ontwenningsverschijnselen, concentratie- en geheugenproblemen en leermoeilijkheden. Verslaving schaadt ook relaties, carrières en onderwijskansen. Een verslaving die zich verschuilt achter een masker van recreatie vernietigt levens.
De ongewenste gast: criminaliteit
De legalisering van marihuana heeft ook een ondermijnend effect op de samenleving en het rechtssysteem. De hoop dat legalisering de criminaliteit en sociale problemen in verband met de illegale drugshandel zou verminderen, is niet uitgekomen. Alleen al in Californië zijn er tien keer zoveel illegale marihuanakwekerijen als legale. In Denver betalen de buurten rond marihuana-uitdeelpunten, zowel recreatieve als medische, de prijs. Uit een onderzoek bleek dat in gebieden in de buurt van deze dispensaria gemiddeld 85 procent meer vermogensdelicten per jaar werden gepleegd dan in gebieden zonder uitdeelpunten.
Misdaad stijgt met 1.452 procent
Een ander onderzoek van de Universiteit van Colorado schetste een nog grimmiger beeld, waarbij de criminaliteit in buurten met ten minste één uitdeelpunt met maar liefst 1.452 procent was gestegen. Als we naar een bredere periode kijken, van 2013 tot 2018, is het aantal geweldsmisdrijven in de staat met 36,5 procent toegenomen – een nogal somber cijfer na de legalisering in 2012.
Huizen dalen in prijs
Onderzoek van de Kansas City Federal Reserve legt een verband tussen marihuana-uitdeelpunten en een stijging met dubbele cijfers van dakloosheid, verslaving en arrestaties. Het effect op lokale buurten in steden als Seattle en Vancouver laat zien dat wonen in de buurt van een uitdeelpunt de waarde van onroerend goed kan doen dalen. Om het nog erger te maken, is er de ongewenste zintuiglijke ervaring: bijna de helft van de inwoners van New York City, Portland en Seattle meldt dat de onvermijdelijke wietstank een vast onderdeel van het leven is geworden.
Lees ook: Kinderwens daalt drastisch: waarom willen steeds minder Nederlanders nageslacht?
Een economische en morele ramp
Het meest bittere voor de voorstanders is dat legalisering heeft gefaald in zijn primaire economische missie. Het heeft de zwarte markt niet uitgeroeid, maar onbedoeld een make-over gegeven. Door het aantal consumenten uit te breiden en tegelijkertijd het legale aanbod met regelgeving te verstikken, is het illegale alternatief nu aantrekkelijker dan ooit. Prognoses suggereren dat de zwarte markt in 2026 nog steeds 60 procent van alle verkopen voor zijn rekening zal nemen. Het probleem van de illegaliteit is niet opgelost, maar alleen maar ingewikkelder geworden.
Verval van deugdzaamheid
Het meest verontrustende effect is inderdaad het snelle verval van deugdzaamheid. Marihuanagebruik ondermijnt de zelfdiscipline, verantwoordelijkheid en nuchterheid die essentieel zijn voor het in stand houden van een vrije en zelfbesturende samenleving. Een natie die geobsedeerd is door plezier zal onvermijdelijk in een neerwaartse spiraal terechtkomen.
Dit artikel verscheen eerder op tfp.org.
Laatst bijgewerkt: 15 december 2025 15:36