De desastreuze daling van het niveau van leerlingen hangt rechtstreeks samen met het oprukken van het mobieltje in hun leven. (Foto: Patrick Münich via Flickr, CC BY-NC-ND 2.0 Deed)
Het is duidelijk: leren gaat niet samen met een mobieltje
Het niveau van Nederlandse scholieren daalt op vrijwel alle vlakken, maar het ergst is wel de afname van hun vermogen om zelfstandig te begrijpen wat ergens geschreven staat. Dit blijkt uit het laatste PISA-rapport. De opkomst van de smartphone is een belangrijke oorzaak, betoogt de Amerikaanse publicist Edwin Benson:
Overal afleiding
Afleiding is immers altijd al het grootste probleem geweest voor leraren. Een les kan immers alleen slagen als de leerlingen opletten. Afleiding is onvermijdelijk. Geen enkele leerkracht, hoe vaardig ook, kan ze er allemaal uitfilteren. Kinderen nemen hun afleidingen mee naar school. Een zieke ouder, een verdwaalde hond, gebrek aan ontbijt, een ruzie in de schoolbus - elk van deze zaken kan de zeer beïnvloedbare geest van het kind verstoren. Afleiding tijdens de schooldag maakt het probleem nog groter als kinderen zich concentreren op problemen in de klas, de komende lunch of relaties die niet goed gaan. Kinderen hebben altijd dwalende geesten die ergens anders willen zijn.
Mobieltje grootste boosdoener
Vandaag de dag is de grootste boosdoener echter de mobiele telefoon. Het bewijs is overweldigend. Mobieltjes vinden hun weg naar elke school. Een recent rapport, mede gesponsord door Common Sense Media en het C.S. Mott Children's Hospital, opent de ogen. De belangrijkste bevindingen zijn opzienbarend. "De smartphone is een constante metgezel. Hij zoemt, piept of trilt zonder pauze. Weinig studenten kunnen de aantrekkingskracht weerstaan. De meesten gebruiken hem meer dan vier uur per dag.
Zelfs ‘s nachts: mobieltjes
"Mobieltjesgebruik onder schooltijd is bijna universeel, maar varieert sterk." Het beleid en de praktijken van leerkrachten, scholen, districten of staten zijn een "lappendeken". "Meldingen zijn er in overvloed: de helft van onze deelnemers ontvangt er 237 of meer per dag." "TikTok is onweerstaanbaar en biedt hapklaar plezier en weinig wrijvingsvolle interactie die zich snel aanpast aan de interesses of stemming van de gebruiker." "Meer dan de helft van de tieners gebruikte hun mobieltje 's nachts op schoolavonden," Het onderzoek definieert 's nachts als tussen middernacht en vijf uur 's ochtends. "Smartphones kunnen toegang geven tot leeftijdsongeschikte ervaringen.” "Jonge gebruikers geven toe dat ze problemen hebben met het in de hand houden van hun technologiegebruik."
Ontwikkeling van de hersenen
Sommige mobiele activiteiten vinden plaats wanneer de leerlingen thuis zijn en worden doorgegeven naar school. Een leerling die tot vijf uur 's ochtends sms't, zal niet goed presteren in een wiskundeles of geschiedenisles in de middag. De video's van TikTok van minder dan dertig seconden bereiden de geest niet voor het leren op lange termijn of op overdenken van de stof.
Mobieltje schaadt niet begrip, wel onthouden
Wanneer ze worden uitgedaagd over het gebruik van mobiele telefoons tijdens de les, beweren veel leerlingen dat ze zowel de les kunnen volgen als op hun scherm kunnen kijken en reageren. In 2018 kwam een team onderzoekers van Rutgers University, dat het gebruik van mobiele telefoons in collegezalen bestudeerde, tot een interessante conclusie. Het rapport stelde dat zulke studenten misschien wel de waarheid vertellen. "Het verdelen van de aandacht tussen een elektronisch apparaat en het college verminderde het begrip van het college niet, zoals gemeten door quizvragen binnen de les." Die conclusie was echter verre van het hele verhaal. "In plaats daarvan verminderde de verdeelde aandacht het vasthouden van de klassikale les op de lange termijn, wat nadelig was voor de latere prestaties van het tentamen en het eindexamen."
Eén ding tegelijk!
Michael Rich, een professor in de kindergeneeskunde aan de Harvard Medical School, beschreef het probleem nog duidelijker. "Het menselijk brein is niet in staat om meer dan één ding tegelijk te denken. En dus is wat wij multitasken noemen eigenlijk: snel schakelen. En het probleem daarmee is dat switch-tasking veel onderwerpen bestrijkt, maar nergens diep op ingaat." Als dit geldt voor universitaire studenten, dan heeft een leerling uit groep zes of zeven geen schijn van kans. De schade houdt echter niet op wanneer de leerling de toets afmaakt en inlevert. Het overmatig gebruik van mobiele telefoons kan leiden tot zowel neurologische als psychologische schade bij adolescenten.
Angst opbouwen
In januari 2023 publiceerde JAMA Pediatrics een onderzoek waarin werd gekeken naar adolescenten die "gewoontegetrouw controlegedrag" vertoonden, zoals regelmatig naar sociale media kijken om te zien of hun leeftijdsgenoten hun meest recente post "leuk vonden". "Sociale mediaplatforms bieden adolescenten ongekende mogelijkheden voor sociale interacties tijdens een kritieke ontwikkelingsperiode waarin de hersenen bijzonder gevoelig zijn voor sociale feedback.”
Neurale gevoeligheid
"Het regelmatig checken van sociale media in de vroege adolescentie kan in verband worden gebracht met veranderingen in de neurale gevoeligheid voor het anticiperen op sociale beloningen en straffen, wat gevolgen zou kunnen hebben voor de psychologische aanpassing." Jongeren zijn dus zo bezorgd over de goedkeuring van hun leeftijdsgenoten dat dit invloed heeft op hoe hun hersenen werken en dus op hun innerlijke welzijn.
Een mobieltjesverbod ligt voor de hand
Het bewijs is indrukwekkend en de conclusie ligt voor de hand. Er zou geen plaats moeten zijn voor mobiele telefoons in scholen. Helaas gaat de trend de verkeerde kant op. Bloomberg meldde dat "vanaf 2020 76% van de openbare scholen zei dat ze het "niet-academische" gebruik van telefoons tijdens schooluren verboden, een daling ten opzichte van meer dan 90% tien jaar eerder. Bloomberg merkte echter op dat het hebben van een regel en het effectief handhaven ervan twee verschillende dingen zijn. "Alles wijst erop dat deze beperkingen op grote schaal worden genegeerd."
Toch wordt probleem steeds groter
De situatie is zo slecht dat sommige staten, met name Florida, wetten hebben aangenomen die het "niet-academisch gebruik" van mobiele telefoons in klaslokalen verbieden. Toch breidt het probleem zich nog steeds uit. De vraag is "waarom? Zoals gebruikelijk in de ingewikkelde wereld van het onderwijs, zijn er verschillende antwoorden.
Op zoek naar excuses
Ten eerste is er een gebrek aan wil. Bij veel leerkrachten en administrateurs zit de drang ingebakken om het kind elk mogelijk voordeel te geven. Wanneer dit binnen de grenzen van het redelijke blijft, is dit een goede zaak. Iedereen is het erover eens dat een leerkracht die niet wil dat de leerlingen het goed doen, slechter is dan helemaal geen leerkracht. Maar een leerkracht die te graag de regels buigt voor een kortetermijnvoordeel kan bijna even slecht zijn.
Covid-epidemie als excuus
Victor Pereira van Harvard's Graduate School of Education gaf een interessant voorbeeld waarin hij de Covid-epidemie gebruikte als excuus om studenten toe te staan hun apparaten te gebruiken. "Thuis waren veel jongeren vrij om te kiezen hoe en wanneer ze hun telefoon gebruikten tijdens de lesuren. Nu worden ze geconfronteerd met een schoolomgeving die hun belangrijkste bron van verbinding wil wegnemen. Terugkerend naar persoonlijk contact, denk ik dat het moeilijk was om de gewoonte te doorbreken."
Ouders medeplichtig
Scholen hebben een tweede reden om dergelijke regels losjes te handhaven. Veel ouders vinden het prettig om direct contact op te kunnen nemen met hun kinderen. Het is gemakkelijk om je kind een sms te sturen met de tekst: "Ik moest naar mijn werk. Neem de bus naar huis." Het alternatief is veel ingewikkelder. De ouder moet de school bellen, wachten op een secretaresse die tijd heeft om het bericht te schrijven en dan hopen dat het bericht ook echt bij het kind aankomt. Zulke ouders begrijpen niet dat dit de zoveelste afleiding is die de aandacht van het kind afleidt van de functies van DNA of het vervoegen van werkwoorden.
Een cultuur van vermaak
Een derde reden is dat deze kinderen leven in een cultuur van constant entertainment. Te veel ouders gebruiken de mobiele telefoon als een manier om een klein kind te vermaken in een restaurant of tijdens een autorit. Is het verwonderlijk dat de stelling van Pythagoras daar niet tegenop kan? Als het kind eenmaal op die manier is geconditioneerd? Onlangs stond er in Education Week een toespraak van Surgeon General Vivek Murthy. "Als we tegen een kind zeggen, gebruik de kracht van je wil om te bepalen hoeveel tijd je besteedt, dan zet je een kind op tegen 's werelds beste productontwerpers en dat is gewoon geen eerlijk gevecht."
Dit artikel verscheen eerder op tfp.org.
Laatst bijgewerkt: 5 december 2023 13:40