Thuis is de beste plek voor kinderen. Niet de kinderopvang.
Waarom gratis kinderopvang een slecht idee is
Gratis kinderopvang kan sinds de verkiezingen van 29 oktober rekenen op een parlementaire meerderheid. D66, VVD, CDA en GroenLinks-PvdA pleiten ervoor in hun programma’s.
Bijna even duur als basisonderwijs
Eerder stemde demissionair kabinet-Schoof voor het gratis maken van kinderopvang per 2029. Dan wordt 96 procent van de opvangkosten vergoed. Dit kost de Rijksoverheid 3,4 miljard euro extra per jaar. Daarmee zullen de jaarlijkse uitgaven uitkomen op 9 miljard euro. Ter vergelijking: het basisonderwijs kost 11 miljard euro per jaar. Het plan leidt tot onrust bij deskundigen, aldus NRC. Vooral de rijkste ouders profiteren, waarschuwen zij. Waar momenteel alleen de laagste inkomens 96 procent vergoed krijgen, zullen in het nieuwe stelsel de hoge inkomens dezelfde steun ontvangen. Zij gaan er veel meer op vooruit dan lage of modale verdieners.
'Minder toegang voor lage inkomens'
Doordat kinderopvang financieel aantrekkelijker wordt voor de hoge inkomens, zal er meer vraag zijn. Dit terwijl het aanbod nu al beperkt is. Daardoor moeten kleinverdieners met grootverdieners concurreren om schaarse plekken. “Gegeven de al bestaande krapte in de markt kan dit leiden tot tariefstijgingen”, erkent het demissionair kabinet in een toelichting op het gratis kinderopvangplan. “Dit heeft risico’s voor de toegankelijkheid van kinderopvang, in het bijzonder voor ouders met lage inkomens.”
Kabinet wil nieuwe toeslagenaffaire voorkomen
Waarom wil het kabinet dan toch gratis kinderopvang? Een van de redenen zijn de “fundamentele problemen met het huidige financieringsstelsel,” aldus staatssecretaris Jurgen Nobel (Participatie en Integratie). Het kabinet wil een stelsel “waarin ouders geen risico’s meer lopen” op verkeerde toeslagen, met torenhoge naheffingen tot gevolg. Gratis kinderopvang moet kortom een volgende toeslagenaffaire voorkomen. Een meer ideologisch motief is het “stimuleren van de arbeidsparticipatie”. Meer ouders, en dan vooral moeders, moeten de arbeidsmarkt op.
D66: 'Thuis is vaak niet de beste omgeving'
De veronderstelling is dat een samenleving gebaat is bij ouders die werken en kinderen die in de opvang zitten. Dat is verkieslijk boven een samenleving waarin vader werkt, moeder zorgt en de kinderen thuis zijn. Immers “voor veel kinderen is thuis niet de beste omgeving,” aldus D66-Tweede Kamerlid Paul van Meenen. Zijn partij wil dat school “de hele dag een tweede thuis” is, met naadloze aansluiting van school en buitenschoolse opvang.
De Sovjet-Unie ging ons voor
Alle kinderen naar de opvang en alle moeders aan het werk: dat is eerder geprobeerd. En wel in de Sovjet-Unie. Die was uiterst ‘vooruitstrevend’ en voerde in de jaren 1920 het kinderdagverblijf in. De overheid zag de crèche als ideale plek om kinderen zo vroeg mogelijk te indoctrineren met de staatsideologie. Daarmee verzwakte al de grip van ouders op hun kinderen, wat zeer kras werd bejubeld door de staatspropaganda met de verheerlijking van de 13-jarige Pavlik Morozov, die zijn vader verraadde aan de geheime dienst.
Ook het communisme wilde vrouwen de arbeidsmarkt op drijven
En terwijl de Sovjetkinderen naar de gratis opvang gingen, moesten de moeders aan het werk. Wie weigerde kon strafvervolging verwachten voor "sociaal parasiteren." Ondertussen moesten moeders wel thuis de boel draaiende houden. Het was voor veel vrouwen een ellendig bestaan, want ze moesten naast hun man ook hun werkgever tevreden stellen. Meer werken betekende voor hen bovendien niet meer welvaart. Voor hun land evenmin. Ondanks – of dankzij? – het inschakelen van de vrouwelijke helft van de bevolking, bleef de Sovjet-Unie een stuk armer dan het Westen.
Lees ook: Jeanne Smits: feminisme is slecht voor vrouwen
Doen we in Nederland niet hetzelfde?
In hoeverre is het Nederland van 2025 anders dan de Sovjet-Unie van 1925? Uiteraard trapt de politie bij ons niet deur in om moeder op te pakken voor werkweigering. Maar gezinnen waar de moeders kiezen voor zorg boven werk, worden in Nederland wel opgezadeld met tot wel zes keer zoveel belasting als tweeverdienende gezinnen. Het stigmatiseren van gezinnen die geen gebruik maken van kinderopvang gebeurt nog niet, maar in Duitsland is dit reeds realiteit. Ouders die heel moedig kiezen om open te staan voor meer kinderen dan twee of hooguit drie, kunnen in Nederland al wel rekenen op maatschappelijke afkeer.
Wat is nu het beste voor het kind?
In de discussie over kinderopvang is er één grote afwezige: het kind zelf. De voornaamste belangen lijken wel de hervormingen van het toeslagenstelsel, de graad van arbeidsparticipatie en het nastreven van gelijkheid. Maar wat is nu het beste voor het kind? Vooral in zijn vroege leven is dat de nabijheid van zijn ouders. En dan vooral van zijn moeder, die naar haar aard beter dan wie dan ook op de wereld aanvoelt wat hij nodig heeft. Moeder is samen met vader de eerste opvoeder. Zij zijn het eerste voorbeeld. Het is veel beter voor een kind om door zijn eigen ouders opgevoed te worden dan door medewerkers van de kinderopvang.
Negen keer zoveel kans op wiegendood
Bij baby's die naar de kinderopvang gaan is de kans op wiegendood 2,5 keer zo groot, zegt Mieke Cotterink van kennisinstituut VeiligheidNL. "Als mama er niet is, ruik je andere geuren en hoor je andere geluiden." Eerder sprak arts Guus de Jonge, internationaal expert op het gebied van wiegendood, van een negen keer zo grote kans op sterfte als baby's tussen de drie en zes maanden oud in een kinderdagverblijf zijn. Zulke cijfers zouden Den Haag moeten aanzetten tot een beleid gericht op het thuishouden van baby's. Is de veiligheid van kinderen dan ondergeschikt aan de arbeidsemancipatie van vrouwen?
(Artikel gaat verder onder deze oproep) Uw maandelijkse gift geeft Gezin in Gevaar kracht om te strijden tegen de genderideologie en vóór Gods geboden en de kinderlijke onschuld. Elke euro versterkt onze missie. Word een vaste bondgenoot in deze strijd! Doneer maandelijks een paar euro en bescherm onze waarden. Uw trouw maakt het verschil – start nu!
Nodeloos geld rondpompen
We durven wel de stelling aan dat het ook voor vader en moeder beter is als hun kind thuis is. Hoeveel dertigers zien we niet opbranden doordat zij alle ballen moeten hooghouden? Een gezin runnen terwijl je allebei een baan hebt is uiterst intensief. Je verdient weliswaar goed, maar hoeveel tijd heb je om rustig met de kinderen een boekje te lezen? De welvaart is overigens discutabel. Werken al die geëmancipeerde moeders niet vooral voor het betalen (direct of via belastingafdracht) van de andere moeders, die in dienst zijn van het kinderdagverblijf? Zijn we dan niet nodeloos geld aan het rondpompen, via een steeds groter worden overheid, terwijl ouders en kinderen los van elkaar leven?
Weldadige rust in de samenleving
Er zou in de samenleving een weldadige rust terugkeren als vaders zich ongestoord kunnen toeleggen op hun werk en moeders zich kunnen toewijden aan hun kinderen. Gelukkig zijn er gezinnen die, ondanks de fiscale straffen en maatschappelijke druk, voor zo’n leven kiezen. Zij verdienen onze steun en waardering. En het plan voor gratis kinderopvang? Dat verdient een enkeltje kliko.
Laatst bijgewerkt: 7 november 2025 11:47