De menselijke uitsterfbeweging richt zich tegen God en u
Vóór de moderniteit leidde het Christendom mensen om te leven volgens de menselijke natuur en de door de morele wet die was ingesteld door de Schepper. Dankzij dit systeem konden gezinnen en samenlevingen bloeien en werden mensen geholpen in hun zoektocht naar heiliging en de eindbestemming van de hemel.
Van Verlichting naar vernietiging
De achttiende-eeuwse Verlichting gooide alles in duisternis. Mensen beweerden dat ze geen zekerheden konden hebben over God, Zijn morele wet of de hemel. Door wetenschap en de rede stelden zij zich een wereld voor zonder God en morele beperkingen. Zij maakten vrijheid, niet heiliging, tot het hoogste goed van het leven. In de loop der tijd hebben mensen deze vrijheid uitgebreid met het recht om zo ongeveer alles te doen - zelfs zelfvernietiging. Het lijkt nauwelijks mogelijk dat de mensheid gedegenereerd zou zijn van het verlangen naar de hemel naar het zoeken van vernietiging. Maar dat is wat er gebeurt. Een groeiende "menselijk-uitsterven" beweging verschuift zich van de marge naar de hoofdstroom. Deze mensen willen niet bestaan, noch willen ze dat anderen overleven.
Lees ook: Alleen een terugkeer naar God kan ons volk voor uitsterven behoeden
Het proces naar uitsterven
De zoektocht naar niet-zijn komt op het moment dat het liberalisme, dat de rede en de wetenschap bejubelt, afbrokkelt. Het negentiende-eeuwse liberalisme streefde naar een regime waarin de mensheid zou worden bevrijd van de beperkingen van traditie, religie en sociale structuren. Deze visie stelde het bevrijde individu voor als het hoogste model en controleur van het persoonlijke lot. Men droomde van een super geïndustrialiseerde samenleving die deze vrijheid mogelijk zou maken, zodat iedereen kon zijn wat hij wilde. Zo bouwde de moderniteit een maatschappij op die vrijheid zocht binnen een naturalistische en materialistische visie op de werkelijkheid, waarbij de officiële erkenning van iets bovennatuurlijks en spiritueels werd uitgesloten. Het frustreerde mensen omdat ze niet konden voldoen aan spirituele verlangens die deel uitmaken van de menselijke natuur. In de jaren zestig deed de postmoderniteit zijn intrede en introduceerde een nieuw soort opwindende vrijheid die niet de rede en de wetenschap opzocht, maar de meer "spirituele" verbeelding, fantasie en onwerkelijkheid. Individuen bevrijdden zich van interne structuren als rede, identiteit en verhalen. Mensen kunnen zijn wat ze willen zijn - of zelfs helemaal niet zijn.
De postmoderne omarming van uitsterven
Zo werd de eenentwintigste-eeuwse menselijke uitsterfbeweging geboren. Het is een gevolg van een verscherpte vrijheid die de meest basale structuren van identiteit en zelfs biologie verstikkend vindt. Voorstanders als de Israëlische auteur Yuval Noah Harari ontkennen bijvoorbeeld het bestaan van de ziel, de vrije wil, het bewustzijn en het zelf. Al deze beperkende structuren moeten worden geëlimineerd. Het zijn wordt inderdaad bezwarend en onderdrukkend, wat leidt tot het verlangen naar menselijke uitroeiing. In een hoofdartikel in The Atlantic (1 dec. 2022) traceert schrijver Adam Kirsch deze weg naar uitsterven. Zijn nieuwe boek is uitdrukkelijk getiteld The Revolt Against Humanity: Imagining a Future Without Us. (De opstand tegen de mensheid: een wereld voorgesteld zonder ons). Hij documenteert de groeiende acceptatie van het uitsterven van de mensheid overal. Hij schrijft: "Van bestuurskamers in Silicon Valley tot plattelandsgemeenschappen en academische filosofische afdelingen wordt een schijnbaar ondenkbaar idee serieus besproken: dat het einde van de heerschappij van de mensheid op aarde nabij is en dat we dat moeten verwelkomen." De opstand tegen de mensheid kan worden verdeeld in twee tegengestelde stromingen. Ze kunnen het radicaal oneens zijn over veel zaken, maar ze delen het verlangen naar de verdwijning van de mens van de aarde.
Beter nooit geweest
De eerste menselijke uitsterfgroep bestaat uit anti-humanistische radicalen die het menselijke 'misbruik' van de natuur zien als een rechtvaardiging voor het uitzien naar uitsterven. Zij verwerpt en haat het traditionele christelijke verhaal dat de mensheid in het centrum van Gods Schepping plaatst, om gediend te worden door de lagere wezens. In zijn boek Better Never to Have Been betoogt filosoof David Benatar dat het uitsterven van de mensheid het universum niets waardevols of belangrijks zou ontnemen. Hij beweert dat elke pretentie van belangrijkheid "menselijke arrogantie" of "misplaatst sentimentalisme" is. Het is inderdaad beter dat "de dingen ooit zullen zijn zoals ze moeten zijn - er zullen geen mensen zijn." In deze visie is de mensheid een hatelijk virus dat de aarde infecteert en uitgeroeid moet worden. Er hoeft geen wezen te zijn dat het universum bewust begrijpt. De natuur alleen, zonder waargenomen betekenis, zou volstaan.
Materie veranderen in gegevens
De tweede groep voorstanders van uitsterven bestaat uit transhumanisten die de ondergang van de mensheid in haar huidige staat toejuichen. De rol van de mensheid is haar opvolger uit te vinden met behulp van cybernetische technologieën om verder te gaan dan het mens-zijn. In de woorden van Yuval Harari kan iedereen een homo-deus zijn, een mens-god die de materiële beperkingen overstijgt. Deze stroming is meer metafysisch en gnostisch dan de eerste. Deze futuristen hebben het over het bezielen van het universum door alle materie, menselijkheid en energie in data te veranderen. Zij spreken over het bevrijden van de mensheid van de belichaming van fysieke vormen. Adam Kirsch vergelijkt het proces met het "oude hindoeïstische geloof dat de Atman, de individuele ziel, identiek is aan de Brahman, de wereldgeest." Een ideale wereld van de transhumanisten lijkt op een immense metaverse waarin geüploade geesten "ervaringen en avonturen kunnen beleven waar we alleen maar van kunnen dromen, zoals leven in een film of een videogame." Zij voorzien ook de mogelijkheid dat creaties van kunstmatige intelligentie (AI) de wereld overnemen en de mensen die ze gemaakt hebben onderdrukken. Transhumanisten zien de noodzaak dat iemand de wereld bewust ervaart, wil het leven zin hebben. Het maakt hen echter niet uit of de waarnemer transhumaan is, een machine, geanimeerde data of al het bovenstaande.
Lees ook: Brengt de metaverse een virtuele hel op aarde?
Het doelwit is God
De ideeën over het uitsterven van de mens hebben hun intrede gedaan in de postmoderne wereld. Het is te vinden in de nadruk op ervaring boven menselijk leven, zoals te zien is bij abortus, hulp bij zelfdoding, euthanasie en ecologische plannen. Anderen roepen op tot nihilisme, het opgeven van de beschaving en het einde van het krijgen van kinderen (wat al tot uiting komt in de demografische ontwikkeling). De vijand is de mensheid die onderdrukt moet worden - zelfs degenen die niet willen uitsterven. Het eigenlijke doelwit is echter God, want de mens is gemaakt naar Zijn beeld en gelijkenis. De menselijke uitstervende stromingen willen het beeld en de gelijkenis van God uitwissen of vervangen. Zij kunnen geen bestaan verdragen waarin men schatplichtig is aan een welwillende Schepper. Beide stromingen zijn het logische resultaat van het liberale Verlichtingsdenken dat zich een egocentrische wereld zonder God voorstelt. Beide delen een haat tegen de Schepper en Zijn wijze beperkingen aan eindige schepselen die hun geluk veilig stellen. Niet in staat om goden te worden, streven voorstanders van deze stromingen naar vernietiging voor iedereen, of het nu gaat om een soort of een overgangsstadium van ontwikkeling. Deze houding weerspiegelt die van Satan, die liever niet zou bestaan dan God te dienen.
Dit artikel verscheen eerder op tfp.org.
Laatst bijgewerkt: 28 november 2023 07:10