Uitrusten op zondagmiddag
Zondag is een rustdag, toch?
De misvatting dat een moderne economie alleen efficiënt kan werken als alles 24 uur per dag, 7 dagen per week doorgaat is wijdverbreid. Iedere pauze wordt beschouwd als fataal voor goede zaken en economische productiviteit. Alles moet jachtig en gehaast zijn, wil men kunnen concurreren in de geglobaliseerde economie van vandaag.
Zondagrust
Dergelijke veronderstellingen druisen in tegen de behoeften van de menselijke natuur. Mensen zijn geen machines. Zij moeten regelmatig stoppen en rusten. Als de maatschappij tot een soort orde wil terugkeren, moeten de mensen ervan overtuigd zijn dat zaken af en toe kunnen rusten. Werk zou moeten pauzeren. Zaken moeten af en toe stilstaan. Dit is niet een of ander weemoedig verlangen naar eenvoudigere tijden uit het verleden. Stoppen kan vandaag de dag worden gedaan en een goed voorbeeld was in ons land te vinden en is nog steeds te vinden in Duitsland. Zij noemen het "Sonntagsruhe", in het Nederlands uiteraard zondagsrust. Duitsland, de op drie na grootste economische macht ter wereld, stopt op zondag met werk en zaken.
Verplichte tijd voor andere dingen dan werk
Het moet worden benadrukt dat stoppen op zondag in Duitsland niet optioneel is: men moet stoppen op zondag. De "Sonntagsruhe" is niet enkel het mogen stoppen met werken. Het is eerder zo dat de meeste winkels op zondag gesloten blijven en het geluidsniveau laag blijft. Zelfs grasmaaiers en bladblazers moeten zwijgen, zodat iedereen van zijn rust kan genieten. Luide muziek is aan banden gelegd. Zware vrachtwagens worden van de snelwegen geweerd om onnodig lawaai te voorkomen - en vrachtwagenchauffeurs een broodnodige pauze te gunnen. Het systeem is zo opgezet dat men wel moet stoppen en uitrusten na een uber-efficiënte werkweek. De hardwerkende Duitsers van hun kant genieten van het wekelijkse uitstel. Het biedt hen de gelegenheid zich te concentreren op ontspanning, zich over te geven aan de omgang met buren en familie of te genieten van een goede pul bier.
Positieve gevolgen voor de economie
Tijdens hun zondagsrust gaan de Duitsers naar buiten, bezoeken familie en vrienden of gaan (helaas minder vaak) naar de kerk. De nationale hang naar zondagsrust is zo diepgeworteld dat herhaalde pogingen van winkeliers en bedrijven om de regels te versoepelen op een mislukking zijn uitgelopen. Sommige Duitse deelstaten staan af en toe zondagsopening toe voor speciale winkelevenementen en seizoensfeesten, maar de meeste commerciële zondagsactiviteiten zijn wettelijk beperkt... maar uit vrije keuze, aangezien de zondagsrust brede steun van de bevolking blijkt te genieten. Dit ophouden met werk op de zondag heeft de nationale economie niet in gevaar gebracht, want Duitsland is de benijdenswaardige economische grootmacht van Europa.
Reflecteren op een nieuwe zondagsrust
Natuurlijk, niet ieder land is hetzelfde als Duitsland. Hoewel kan worden toegegeven dat de meeste mensen ook bij ons nog steeds vrij hebben op zondag, is het veel meer een dag van winkelen en activiteit geworden dan van rust of geestelijke opbouw. Het was nog niet zo lang geleden dat ook wij onze eigen "zondagsrust" hadden. Dingen gingen gewoon dicht zodat mensen bij hun gezin konden zijn. Een paar essentiële diensten bleven open, zoals het hoort. In die tijd was de eerste dag van de week, de zondag, over het algemeen gewijd aan God en de relaties die er echt toe doen. De sleutel tot een soort terugkeer naar orde en rust is misschien niet om de "Sonntagsruhe" zomaar van bovenop op te leggen. Maar het gaat er wel om te begrijpen wat er is gebeurd waardoor onze mentaliteit zo drastisch is veranderd en vervolgens de heersende verhoudingen te durven bevragen.
Rust en reflectie zijn onmisbaar voor een geordend leven.
Alles verkrijgbaar, overal en wanneer dan ook
Wat er de laatste decennia fout is gegaan, is dat er een grote beroering in de publieke opvattingen is binnengedrongen waardoor de mensen ongeduldig zijn geworden met alles wat hun eigen onmiddellijke bevrediging - seksueel of anderszins - in de weg zou kunnen staan. Dit heeft geleid tot de versnelling van de jachtige onmatigheid van de moderne tijd waarin iedereen alles onmiddellijk moet hebben - ook op de zondag. In zijn boek, 24/7, noemt auteur Jonathan Crary het "de dictatuur van de beschikbaarheid, en dus de onophoudelijke stroom van behoeften en hun aanwakkering". Het resultaat is een doorgedraaide economie waarin alles, overal, en wanneer dan ook kan worden verkregen met een muisklik of een bankpasje. Het is een frustrerend hectisch systeem, waarin mensen altijd meer willen, maar zich nooit vervuld voelen. In zo'n wereld kan men inderdaad alles hebben, maar er is ook veel verloren gegaan.
De behoefte aan rust en orde
Wat we ons moeten afvragen is of deze wereld waarin mensen altijd verbonden zijn met hectiek wel wenselijk is. Vastgeketend als ze zijn aan hun elektronische apparaten, bevrijden mensen zich niet van de stressvolle eisen van het dagelijks leven die hen overal volgen. Ze hebben of nemen niet langer de tijd om na te denken over wat professor Brad Gregory die belangrijke "Levensvragen" noemt, waar in stilte en rust wordt nagedacht over de zin en het doel van het leven. Deze verbonden wereld houdt individuen gescheiden van de noodzakelijke banden met familie, gemeenschap en geloof die een samenleving in evenwicht houden en individuen steunen op hun reis door het leven. Het bevoordeelt een verzameling extreme individualisten die angstaanjagend alleen zijn met elkaar. Het is geen wonder dat er in de moderne samenleving zoveel angst heerst. Wat we moeten doen is de mythen aan de kaak stellen die zeggen dat de dingen niet af en toe kunnen stoppen en dat een terugkeer naar orde niet mogelijk is. Dingen kunnen stopgezet worden en het is tijd om de moed te hebben om de jachtigheid en hectiek uit te dagen. De stressvolle 24/7-wereld van vandaag heeft inderdaad dringend behoefte aan een zondagsrust.
Dit artikel door John Horvat II verscheen eerder in het Engels op returntoorder.org
Laatst bijgewerkt: 29 november 2023 17:30