"De terugkeer van de verloren zoon" door Rembrandt van Rijn
De mannelijkheid van de verloren zoon
De gelijkenis van de verloren zoon is een van de meest memorabele en ontroerende gelijkenissen van onze Heer Jezus Christus. Velen die niet alle Tien Geboden kunnen opnoemen, kunnen niettemin een ruwe schets van het verhaal geven. Het is sinds de Middeleeuwen veelvuldig afgebeeld in christelijke kunst, en zelfs vandaag de dag wordt er vaak naar verwezen in literatuur en film.
Berouw komt vaak na het lijden
De goddelijke thema's ervan - zware zonde, verschrikkelijk lijden, echt berouw en onvoorwaardelijke vergeving - zijn als de vinger van God die het hart van de menselijke conditie raakt. Hoe vaak we anderen ook hetzelfde pad van verdoemenis zien volgen als de verloren zoon, onze trots houdt ons voor de gek door te denken dat ons leven anders zal eindigen. Hoe vaak we ook gewaarschuwd worden, we vallen in zonde. Hoeveel we ook zondigen, we tonen pas berouw als we lijden. En hoe deugdzaam we ook denken te zijn, we zijn allemaal verloren zonen die vergeving nodig hebben van een barmhartige Vader. Deze thema's raken Amerikanen zeer diep.
Goede achting voor gerechtigheid
Aan de ene kant zijn wij een natie die een goede en gezonde achting heeft voor gerechtigheid, vooral tegenover gewetenloze boosdoeners. Wij juichen de politieman toe die de schurkachtige crimineel arresteert en vinden voldoening in zijn rechtvaardige beloning van een lange gevangenisstraf. Wij steunen nog steeds in grote meerderheid de doodstraf voor onze ergste misdadigers. We vechten instinctief terug tegen islamitisch terrorisme en juichen - tot afgrijzen van de liberalen overal - wanneer ongewapende Amerikaanse burgers op een Franse trein potentiële terroristen bewusteloos slaan, of wanneer een Amerikaans oorlogsschip Somalische piraten uit het water blaast.
Lees ook: De overwinning voor het gezin die Nederland op zijn kop zette
Verplichtingen ontlopen
Maar er is de laatste generaties iets veranderd in de Amerikaanse ziel. Hoewel we nog steeds van rechtvaardigheid houden, weigeren we steeds vaker verantwoordelijkheid te nemen voor onze daden. We ontlopen onze verplichtingen. We hebben de neiging om alles en iedereen behalve onszelf de schuld te geven van onze fouten en tekortkomingen. En het ergste van alles is dat we ons niet schamen om schuldigen aan te wijzen en zelfs degenen toejuichen die dat doen.
Hollywood
Deze mentaliteit overheerst in zoveel delen van onze cultuur. Ons rechtssysteem wordt overspoeld met lichtzinnige rechtszaken van mensen die vaak misbruik maken van hun eigen fouten om anderen geld af te persen. Echtgenoten en echtgenotes geven elkaar vaak de schuld van hun echtelijke geschillen en verkiezen een scheiding boven het oplossen van problemen. Hollywood verheerlijkt personages die voor zichzelf leven en verantwoordelijkheid uit de weg gaan, en schildert zelfs idealistische en zelfopofferende mensen af als dom of naïef.
Gevolgen worden niet geaccepteerd
Wij leren onze jeugd deze mentaliteit. Wanneer "helikopterouders" de leraren van hun kinderen hekelen omdat ze het lef hebben hen een minder dan uitstekend cijfer te geven, of wanneer ze de confrontatie aangaan met een scheidsrechter die een ongunstige beslissing heeft genomen in een sportwedstrijd - tegenwoordig regelmatig voorkomend - leren die kinderen dat acties geen gevolgen hebben. Wanneer gezonde vaders voedselbonnen aanvragen in plaats van een eerlijk inkomen te verdienen, of wanneer carrièrevrouwen hun ongeboren kinderen aborteren zodat ze de bedrijfsladder kunnen blijven beklimmen, leren kinderen dat onverantwoordelijkheid loont.
Onverantwoordelijkheid kweekt onverantwoordelijkheid
Een generatie Amerikanen is opgegroeid in deze ethiek van onverantwoordelijkheid. Helaas is er geen gemakkelijke uitweg. Zonder een wijdverbreide bekering komt een cultuur van onverantwoordelijkheid vanzelf in een doodsspiraal terecht. Egoïstische, onverantwoordelijke mensen tasten hun eigen cultuur, economie en gezinsstructuur aan, wat leidt tot nog meer egoïsme, vingerwijzen en onverantwoordelijkheid.
Lees ook: 10 redenen waarom wij tegen het "homohuwelijk" moeten zijn
Opvallende gelijkenis met huidige tijd
Dat brengt ons terug bij de verloren zoon. In zijn oneindige wijsheid zijn de gelijkenissen van onze Heer Jezus Christus gegeven als ultieme voorbeelden voor alle tijden en alle volkeren. De gelijkenis van de verloren zoon vertoont inderdaad veel opvallende overeenkomsten met de specifieke situatie waarin Amerika zich bevindt, en biedt een duidelijke weg naar berouw en bekering, als we bereid zijn die te bewandelen.
Verloren zoon dacht te kunnen genieten van de wereld
De verloren zoon verliet zeker niet het huis van zijn vader met de gedachte dat hij zou eindigen als varkenshoeder. Hoewel hij wegliep van immense rijkdom en geluk, dacht hij waarschijnlijk dat hij kon genieten van de geneugten van de wereld en tegelijkertijd de valkuilen kon vermijden die andere, minder "verlichte" jonge mannen overkwamen. Zijn vader waarschuwde hem ongetwijfeld voor de gevaren van de wereld, maar zelfs hij kon de vastberadenheid van zijn zoon niet veranderen.
Spotten met zijn vader
Voor een tijdje spendeerde hij de erfenis van zijn vader, genietend van alle geneugten die de wereld te bieden had. Eten, drinken en prostituees waren zijn nieuwe idolen. Veilig met zijn erfenis en nieuwe "vrienden", spotte hij waarschijnlijk met de vaderlijke raad van zijn vader. Als hij over zijn vader sprak - als hij dat al deed - bespotte hij misschien zelfs zijn vroegere leven thuis.
Geld op, honger alom
Ondanks alle vaderlijke raad en liefde van zijn vader begon de verloren zoon pas door het lijden serieus na te denken over de dwaasheid van zijn leven. Er kwam een grote hongersnood over het land, waardoor het leven duur werd. De verloren zoon had al snel geen geld meer en werd gedwongen tot het hoeden van varkens. Erger dan enig lichamelijk lijden moet zijn publieke vernedering zijn geweest. Zijn nieuwe meester kende hem misschien al voordat de hongersnood toesloeg, zag hem de plaatselijke tavernes bezoeken en dronken terug waggelen naar zijn comfortabele onderkomen. Als dat zo was, liet hij hem dat waarschijnlijk niet vergeten, terwijl hij zijn dagelijkse taken uitvoerde en de varkens van zijn meester verzorgde.
Eigen schuld
De verloren zoon had waarschijnlijk veel legitieme grieven tegen anderen voor zijn hachelijke situatie. De hongersnood die zijn slechte beslissingen blootlegde was niet zijn schuld. Onze Heer gaf geen oorzaak, maar het kan heel goed een door mensen veroorzaakte ramp zijn geweest. Misschien nam de "heersende klasse" van dat land, net als de verloren zoon zelf, slechte beslissingen, waardoor de plaatselijke economie werd vernietigd. Misschien was er een oorlog die het hele land uitputte en de landbouw lamlegde. Als rijk man in een vreemd land was hij zeker een doelwit voor dieven en oplichters.
Wentelen in zelfmedelijden
Terwijl hij toekeek hoe de varkens de schillen verslonden die hij zo vurig wenste te eten, moeten er vele gedachten door zijn hoofd zijn gegaan. Hij kan in de verleiding zijn gekomen om zich te wentelen in zelfmedelijden. Hij had zijn dagen kunnen doorbrengen met het vertellen van alle smerige details over hoe "zij" zijn ongeluk hadden veroorzaakt.
Lees ook: Ridderlijkheid is het antwoord op "toxische mannelijkheid"
Verwijfde mannen geven de ander de schuld
Dit is de verwijfde reactie op een crisis. Verwijfde mannen zijn niet in staat de twee dingen te doen die mannelijkheid definiëren: verantwoordelijkheid nemen voor hun daden en hun plicht doen, ongeacht de moeilijkheden. Ze geven anderen de schuld van hun eigen fouten, creëren ingewikkelde rechtvaardigingen voor hun onverantwoordelijkheid, en bekritiseren vooral mannen die geen excuses maken (achter hun rug om, natuurlijk).
Echte mannelijkheid
De verloren zoon daarentegen reageerde op zijn hachelijke situatie met echte mannelijkheid. Er was moed voor nodig om zijn tekortkomingen rechtstreeks onder ogen te zien, de woorden "ik heb gezondigd" te zeggen en om vergeving te vragen. Zeker, er waren zeker factoren buiten zijn macht die bijdroegen aan zijn ongeluk, maar hij erkende dat alleen hij de uiteindelijke verantwoordelijkheid droeg. Er was mannelijke heldenmoed voor nodig om zichzelf te vernederen ten overstaan van zijn vader, zijn oudere broer en hun hele gezin, nadat hij hen zo trots had getart en de gevolgen had ondergaan.
De vader ontvangt de verloren zoon. Schets van Rembrandt van Rijn.
Als passagiers op een cruiseschip
Deze tijdloze parabel heeft veel lessen voor ons vandaag. Onze cultuur, economie en maatschappij verkeren in een crisis. Zoals John Horvat opmerkt in zijn boek Return to Order, geven we onze erfenis uit als passagiers op een groot cruiseschip zonder enige aandacht voor morgen. Terwijl wij genieten, is onze regering verlamd, stort onze economie in volle vaart in een faillissement en is het traditionele gezin bijna onherkenbaar verminkt. Een hedendaagse hongersnood in de vorm van een economische crash zou de hele wereld in chaos storten.
Lees ook: “Hen en hij” dansen samen: opnieuw genderneutraal taalgebruik in Koningsspelenlied
Leg schuld niet altijd bij ander
Net als de verloren zoon hebben we een keuze. We kunnen luisteren naar de vele stemmen van onverantwoordelijkheid van zowel links als rechts. Zij leggen de schuld uitsluitend bij anderen, of het nu "Wall Street", de Chinezen of de "1%" is. Deze externe krachten hebben zeker een rol gespeeld bij het ondermijnen van onze economie. Maar de schuld volledig bij hen leggen is hetzelfde als een man die een casino de schuld geeft van het afpakken van zijn geld. Het casino was zeker oneerlijk in de omgang met hem, maar hoe men het ook wendt of keert, de schuld van zijn verlies ligt volledig bij zijn ongeordende neigingen en ondeugden.
Wat is mijn deel in de crisis?
Wij moeten deze verwijfde reactie afwijzen en het mannelijke voorbeeld van de verloren zoon navolgen. Net als hij moeten we heel diep naar binnen kijken en ons afvragen of onze ondeugden, en niet een gezichtsloze externe vijand, de hoofdoorzaak zijn van onze hachelijke situatie. In hoeverre neem ik deel aan de "waanzinnige onmatigheid" van onze moderne economie? Heb ik deelgenomen aan de mentaliteit van een cruiseschip, dat uitgeeft alsof er geen morgen is? Treur ik om onze geliefde natie, of haal ik mijn schouders op bij haar ondergang alsof het om het faillissement van een Fortune 500 bedrijf gaat (jammer, maar geen echt verlies)?
Afkeren van slechte gewoontes
Leef ik volgens de regel van het geld, die al het vulgaire, egalitaire en materialistische verheft, of volgens de regel van de eer, die het verhevene, heroïsche en nobele bewondert? Omarm ik de beteugelende invloed van de christelijke moraal in de economie, met haar natuurlijke checks and balances geworteld in de Tien Geboden, of neem ik deel aan de moderne manie van vernietiging van elke barrière en beteugeling? Zo ja, ben ik bereid mij van dit pad af te keren en terug te keren naar het huis van mijn Vader, of geef ik alleen om mezelf en om vandaag, zonder oog voor morgen?
Vader staat met open armen
Onze samenleving en economie zullen pas weer op orde komen als we verantwoordelijkheid nemen voor onze daden en onze plicht aan God en vaderland doen, hoe moeilijk ook. De vader van de verloren zoon was bereid en klaar om hem elk moment te ontvangen, maar hij was machteloos om zijn zoon te helpen tot de dag waarop hij ophield anderen de schuld te geven, zijn schuld toegaf, berouw toonde over zijn zonden en terugkeerde naar het huis van zijn vader. Maar hoe zondig hij ook was geweest, de vader was bereid al het kwaad dat zijn zoon had aangericht in een oogwenk te vergeven en te vergeten, en zich zelfs te verheugen over zijn terugkeer. Onze natie is die verloren zoon. Mogen wij Gods genade beantwoorden en de moed opbrengen om zijn mannelijkheid te imiteren en terug te keren naar het huis van onze liefhebbende eeuwige Vader.
Laatst bijgewerkt: 29 november 2023 16:54